In het gebied van de Boermarke Zeijen hebben verschillende functies, zoals landbouw, natuur, landschap, wonen en werken, al sinds jaar en dag samen een plek. Water is voor alle functies belangrijk. Hoeveel water dat precies moet zijn, verschilt per functie, per plaats en per periode. In een woonwijk willen mensen graag droge voeten houden, maar in de natuur kan te weinig water schade veroorzaken. En voor de landbouw is het helemaal ingewikkeld: die heeft op dezelfde plek de ene keer vaak meer, en de andere keer juist minder water nodig.
Zo goed mogelijk bedienen
Het Waterschap zorgt ervoor dat de verschillende functies zo goed mogelijk worden bediend. Nu het klimaat zich steeds grilliger begint te gedragen, wordt dat lastiger. De afgelopen jaren zijn er allerlei technieken ontwikkeld om het weer, maar bijvoorbeeld ook het gedrag van het grond- en oppervlaktewater in een gebied, bij te houden. Zo kan er sneller en effectiever worden bijgestuurd.
Waterkwantiteit en -kwaliteit
Om te onderzoeken wat deze technieken voor het gebied kunnen betekenen, is de Boermarke, met geld uit het DAW (Deltaplan Agrarisch Waterbeheer), in 2018 gestart met het project ‘Duurzaam Agrarisch Waterbeheer Boermarke Zeijen’. In het project wordt gekeken naar waterkwantiteit en waterkwaliteit in het gebied. Partners zijn het Waterschap Noorderzijlvest, LTO Noord, de Provincie Drenthe, het in sensortechniek gespecialiseerde bedrijf RMA Company, onafhankelijk landbouwkundige Marleen Lamain en de onderzoeksinstituten NMI-Agro (Nutriënten Management Instituut) en Deltares (toegepast onderzoek op het gebied van water en ondergrond).
Meetapparatuur
In 2018 is eerst de meetapparatuur van het Waterschap in het gebied uitgebreid met een weerstation en extra regenmeters, en zijn op een aantal landbouwpercelen en bij vijf stuwen sensoren aangebracht. Met dit meetnet wordt nu heel gedetailleerde, plaatsspecifieke, real-time informatie verzameld over de weersituatie, de stand van het oppervlakte- en grondwater, het vochtgehalte van de bovengrond en de waterkwaliteit.
Voorspellingen
In 2019 en 2020 hebben NMI en Deltares de meetgegevens gebruikt om de waterbewegingen en de waterkwaliteit in het gebied in beeld te brengen en modellen te ontwikkelen waarmee voorspellingen kunnen worden gedaan, zodat het Waterschap de waterhuishouding voor de verschillende functies gerichter kan sturen.
Het laatste projectjaar
In 2021, het laatste projectjaar, wil de Boermarke nagaan wat de landbouw, met behulp van de resultaten van het wetenschappelijke onderzoek, zelf kan doen om de bedrijfs waterhuishouding (en daarmee ook het bedrijfsresultaat) te optimaliseren. NMI heeft daarvoor twee akkerbouw- en vier grasland percelen onderzocht en van een advies voorzien. Voor de akkerbouw blijkt het een belangrijke uitdaging om storende lagen en slemp tegen te gaan, bijvoorbeeld met een aangepaste grondbewerking, organische stof en diepwortelende gewassen. De melkveehouderij heeft, vooral op percelen rond de Grote Masloot, te maken met een (te) lage fosfaattoestand, die door natuurlijke oorzaken steeds verder naar beneden gaat. Een probleem is dat de mestwetgeving herstel in de weg staat.
Zodra de Corona-situatie het weer toelaat, zullen de telers samen met de onderzoekers de zes percelen gaan bekijken en een keuze maken uit de mogelijke maatregelen. De gewasgroei en het meetnet zullen dan laten zien of het werkt.